Alberto ter Doest studeerde conservatorium zang in Enschede en Amsterdam en heeft daarna in vele musicals gespeeld, waaronder Les Miserables in Wenen en Nederland en Cats in Amsterdam en Londen. Ook is hij vocal coach (geweest) bij shows als Miss Saigon, JOE, Little shop of horrors, Aïda en Chorus Line. Daarnaast is hij zangpedagoog en hoofd van de afdeling MuziekTheater van het Rotterdams Conservatorium en gastdocent voor Performers school for Drama and Dance in Londen. Ook vertegenwoordigt hij Jo Estill’s stemtechniek (EVT) in Nederland als Certified Master Teacher/ Certified Course Instructor en leidt hij workshops en cursussen zang-techniek. Daarnaast heeft Alberto nog een vaste baan bij Het Nederlands Kamerkoor. Hier zingt hij al vele jaren concerten met de beste dirigenten ter wereld en waarmee we tournees maken door oa USA, Frankrijk, Japan.
Wat is dat nou, geraakt worden door iemands stem en wat doet die persoon dan eigenlijk? Ik herken dit fenomeen goed wanneer een vriendin van mij, Joke de Kruif, gaat zingen. Dan wordt het altijd opmerkelijk stil en zie je dat men geraakt wordt door haar stem. Wat gebeurt er dan met die stem?
Na jaren van research is mij de magie van zingen een stuk duidelijker geworden. We kunnen nu verklaren wat er gebeurt, wat je moet leren en hoe je dat kunt leren. En ja, ook u, lezer van dit artikel, kunt dit leren.
Wij worden geraakt bij diverse TV programma’s. Meestal wanneer je ziet hoe mensen oprecht verrast of ontroerd worden en vechten tegen hun tranen vanwege geluk of verdriet. Meestal gaat dat ook gepaard met trillingen in de stem; men klinkt instabiel, of onvast. Wat opvalt is dat het geluid dat wordt gemaakt, dicht bij de eigen spreekstem moet liggen en er moet ook iets van huilen in zitten. De klank die we dan horen is de klank die wij bij Singasong en Estill Voice Training “CRY” noemen.
Wat gebeurt er dan anatomisch?
Wanneer we een “CRY” klank willen, moeten onze stemplooien vibreren op een vrije manier. Dat kan alleen indien de ademdruk onder en boven de stemplooien in balans is. Hierdoor kan de adem gemakkelijk door de stemplooien stromen en kunnen de stemplooien vrij trillen, bijvoorbeeld op een stemvork A, 440 keer per seconde. Boven de stemplooien liggen de valse stemplooien. Indien de ademdruk laag is dan liggen de valse stemplooien mooi aan de zijkant en drukken niet op de ware stemplooien, waar het geluid wordt gemaakt. Wanneer het schildkraakbeen (de adamsappel) kantelt worden de stemplooien uitgerekt. Men noemt dit ook kopstem/dunne stemplooien/mode 2/het lichte register. Vanuit deze klank treedt er ook vaak een licht vibrato op. Dat zijn ongeveer 6 schommelingen per seconde, 6 pufjes van ademstroom, die ons weer aan het huilen doen denken. Wanneer we met deze kanteling van de adamsappel zacht zingen dan is de toon vrij, met wijde valse stemplooien. Op die klank ontstaat een rustig vibrato. Dit is de klank die ons snel raakt. Dit geluid heeft iets magisch en oprechts.
Hoe kunnen we dit bereiken?
Een simpele manier om dit te leren is door met gesloten lippen en bolle wangen te toeteren als een trompet. Je begint met lucht uitblazen met je lippen gesloten, je wangen bol en dan laat je de lucht ontsnappen door een kleine opening van de lippen. Na 2 keer alleen maar uit te blazen laat je een lichte toon ontstaan op “oe”. Een gemakkelijke zachte toon, niet luider dan piano, hoeft ook niet te hoog. Dames C5 en heren C4 (links en rechts van de centrale A440 op de piano). Deze trompetklank heeft een mooie balans in onderdruk en bovendruk bij de stemplooien. De toon ontstaat door lage ademdruk, een gekanteld schildkraakbeen en gerekte stemplooien. Hierbij begin je zachtjes te huilen, te jammeren. De toon zal nu lichtjes gaan vibreren. De kantelspier van het schildkraakbeen wordt nu nog iets meer aangespannen en de stemplooien worden meer gerekt. Wanneer je dan langzaam vanuit die huilende trompetklank overgaat naar de klinker “oe” dan hoor je een puur geluid dat vrij klinkt en een licht vibrato heeft. Dit klinkt oprecht, is vrij van drukken of knijpen en laat iedereen het allermooiste, oprechte van zijn stem horen.
Meer weten?
Wilt u hier meer over weten en wilt u dit oefenen, kom dan naar de workshop voor Koorzangers van Singasong op zaterdag 30 november a.s. in Amsterdam en u zingt magischer en vrijer dan ooit te voren.
