Een vereniging is een samenwerkingsvorm tussen twee of meer personen (leden), die een bepaald doel willen bereiken. Het maken van winst om onder de leden te verdelen, mag geen doel zijn. De winst moet ten goede komen aan het gemeenschappelijke doel.
De hoogste macht ligt bij de Algemene Ledenvergadering, waar alle leden in principe één stem hebben. De ledenvergadering benoemt het bestuur meestal uit haar midden. Het bestuur heeft de leiding over de dagelijkse gang van zaken.
Alle verenigingen hebben rechtspersoonlijkheid.
Er zijn twee soorten:
1. Verenigingen met volledige rechtsbevoegdheid
Deze zijn opgericht bij notariële akte, waarin de statuten zijn opgenomen. Verenigingen met volledige rechtsbevoegdheid moeten worden ingeschreven in het handelsregister. Zolang dit niet gebeurt, is iedere bestuurder ook hoofdelijk aansprakelijk.
2. Verenigingen met beperkte rechtsbevoegdheid
Dit zijn verenigingen waarvan de statuten niet zijn opgenomen in een notariële akte. Deze verenigingen kunnen geen erfgenaam zijn en geen registergoederen verkrijgen. Een vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid mag, maar hoeft niet te worden ingeschreven in het handelsregister.
Statuten
In de statuten staan de belangrijkste regels van de vereniging. Als de vereniging bij notariële akte wordt opgericht, moeten de volgende punten in de statuten staan:
• de naam en de plaats van vestiging
• het doel
• de verplichtingen van de leden tegenover de vereniging
• de wijze van bijeenroeping van de algemene vergadering
• de wijze van benoeming en ontslag van de bestuurders
• de bestemming van het batig saldo van de vereniging na ontbinding
Voor wijziging van de statuten van een vereniging die bij notariële akte is opgericht, is ook een akte van de notaris vereist. Naast statuten wordt er door verenigingen vaak een huishoudelijk reglement gebruikt, waarin specifieke regels voor de vereniging staan.
Verenigingen worden aangegaan voor onbepaalde tijd. Ze worden onder meer in de volgende gevallen ontbonden:
• als de algemene vergadering besluit de vereniging op te heffen
• door het ontbreken van leden
• als gevolg van een faillissement
Aansprakelijkheid
Bestuurders en leden van een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid zijn in principe niet aansprakelijk voor de verplichtingen van de vereniging, ook niet na ontbinding en faillissement. Bij onbehoorlijk bestuur of wanbeleid kunnen bestuurders echter wel persoonlijk aansprakelijk worden gesteld.
Bestuursleden van een vereniging met beperkte rechtsbevoegdheid zijn, naast de vereniging zelf, hoofdelijk aansprakelijk. Het bestuur kan de aansprakelijkheid beperken door de vereniging in te schrijven in het handelsregister.
