Juliette Dumoré, CMT (Certified Master Teacher) in de EVT technieken.
Tips & Tricks om beter te zingen en te klinken zoals jij het wilt
Ik dirigeer nu zo’n 20 jaar pop-en jazzkoren. Gaandeweg ontdekte ik steeds meer dat er ergens iets behoorlijk fout zat! Mijn koren klonken best goed bij bijvoorbeeld het intro van Bohemian Rhapsody (“Is this the real life”), lekker klassiek. Maar vanaf “Mama, just killed a man” werkte die donkere, opera-achtige klank niet meer! Wat was er aan de hand?
Zelf heb ik op het conservatorium klassiek zangles gehad. Alhoewel de technieken daarvan prima zijn, zijn ze niet geschikt voor het creëren van een popsound.
Toen de EVT (Estill Voice training) technieken in Nederland werd geïntroduceerd, was ik onmiddellijk razend-enthousiast en heb ik me daarin laten bijscholen. Later heb ik nog workshops CVT (Complete Vocal Technique) gedaan. Met deze technieken kan elk koor net zo klassiek of pop klinken als het zelf wil!
Met het risico om ‘kort door de bocht te gaan’ geef ik hieronder wat tips en tricks voor koren. Let erop dat als je deze technieken gaat uitproberen, dat het nooit pijn mag doen of onaangenaam mag voelen. Dan doe je het niet goed en kan je beter stoppen en onder begeleiding van een zangcoach gaan oefenen.
Veel gestelde vragen van koren zijn:
♦ We willen met meer volume zingen, zonder dat het schreeuwen wordt. De technieken die je dan toepast zijn: a) zingen op dunne stemband, b) twang toevoegen en c) verhogen van je strottenhoofd. Doe het volgende: zing een niet te luide toon op “ie” (niet te luid = dunne stemband), voeg twang toe (het geluid van een valse kat, sirene, eend, …let op dat je niet gaat knijpen), verhoog je strottenhoofd (calimero: “want zij zijn groot” effect). Er ontstaat dan een heldere, gezond klinkende luide toon. Voeg twang toe in de mate dat jij dat aangenaam vindt klinken.
♦ We willen niet knijpen (veelal op de hoge - of zeer lage tonen). De techniek die je dan toepast is het verwijden van je strottenhoofd. Je verwijdt het strottenhoofd (beter gezegd: je verwijdt je valse stembanden) door in de “uitlach” stand te gaan. Doe: “pfffff, heb je die schoenen gezien!” en voel wat er in je strottenhoofd gebeurt. Dit is verwijden. Dat kan je ook zingend doen. Wees vrolijk en lach je suf terwijl je die hoge noten zingt! Wanneer je hier wat bedrevener in geworden bent, kan je de verwijding ook doen zonder lachend gezicht.
♦ We willen meer “pop” sound . Het koor zingt dan met een laag strottenhoofd en blijft ook in het midden - en laag gebied in kopstem zingen. De oplossing zit dan in het verhelderen van de klank door het verhogen van het strottenhoofd (meer “Calimero”) en aanleren van “belt”. Wanneer je ‘belt’ zing je niet in kopstem, maar gebruik je je roepende stem zoals wanneer je roept: “ETEN!”.
♦ We willen een langere zin op één adem kunnen zingen. Vaak kunnen koorleden hun stembanden dan niet helemaal goed sluiten. Je hoort dan valse lucht en de toon heeft geen kern. De oplossing zit dan in het koor aanleren om een toon glottaal aan te leren zetten (eerst je stembanden abrupt sluiten en daarna pas gaan zingen) en aan het eind van de zin weer glottaal te eindigen. Zo behoud je natuurlijke ademsteun tot voorbij de slotnoot van de zin (ook prettig om het zakken van slotakkoorden tegen te gaan). Je sluit je stembanden heel gemakkelijk als je denkt aan het optillen van een verhuisdoos. Voordat je tilt maak je een ‘huh’-geluid. Dit is de sluiting van de stembanden, waardoor thorax-inspanning mogelijk is. Pas er wel voor op dat je het glottaal zingen niet met te veel druk doet. Te veel druk hoeft niet en is slecht voor je stem. De Teletubbie kreet ‘OH OH’ is een goed voorbeeld van de lichte druk die je ervaart bij een glottale inzet.
Ja leuk, hoor ik je bijna denken, maar hoe DOE je dat dan?
Het is natuurlijk een inkoppertje om te zeggen dat je daarvoor een zangcoach kan inhuren om deze technieken te demonstreren en te oefenen tijdens een workshop. Toch ik wil het iedereen van harte aanbevelen, want deze technieken werken vaak al binnen tien minuten en geven de oplossing voor problemen waar soms jaren mee gestoeid wordt!
Tevens zie ik steeds meer koordirigenten bij de vijfdaagse EVT cursussen in Nederland. Een ontwikkeling die ik ook van harte toejuich, want je kan als dirigent zoveel méér voor je koor betekenen als je deze technieken beheerst. Het is een enorm verschil of je tegen je koorleden zegt: “Het slotakkoord moet hoger” of je zegt “Verhoog je strottenhoofd op het slotakkoord”.
De eerste uitspraak is een wens, de tweede uitspraak een doelgerichte actie die je inoefent.
Juliette Dumoré: www.dumosound.nl
Muziekdocent, koordirigent en workshopleider
