Dirigente Carmen Hovestad is na haar studie Docent Muziek aan het Conservatorium ArtEZ in 2008 aangesteld als dirigente van Koorschool Konstantijn in Zwolle. Ze richt zich de laatste jaren alleen nog op jeugdkoor #Voices, dat ze zelf heeft opgericht. #Voices een koor bestaande uit zo’n 15 leden, in de leeftijd van 13 t/m 18 jarigen. Er wordt binnen de koorschool gewerkt aan zangtechniek, meerstemmig zingen, presentatietechnieken en solozang. Naast dirigeren is ze ook muziekdocente op een VMBO-school, zangcoach bij verschillende projecten en is ze regelmatig te zien in het theater met een Frans- en Nederlandstalig liedjesprogramma.
1. Is het werken met kinderen/jeugd leuker dan met volwassenen?
Je kan het denk ik wel met elkaar vergelijken, maar ik kan niet zeggen wat ik ‘leuker’ vind. Met pubers werken is vooral erg uitdagend en soms wel eens frustrerend, aangezien de jongeren zoveel moeten. Daardoor is het soms moeilijker om aan te sturen op eigen verantwoordelijkheid. Aan de andere kant is het werken met jongeren ontzettend dankbaar, zie je een groep snel groeien dan krijg je er veel energie voor terug.
2. Hoe en waar ontdekte je dat?
Eigenlijk heb ik alleen nog maar workshops gegeven aan volwassen groepen en heb ik geen ervaring als vaste dirigente van een volwassenkoor. Ik kan dus alleen maar spreken vanuit mijn werk als dirigente bij kinder- en jeugdkoren.
3. Wat is het grootste verschil tussen werken met kinderen/jeugd en volwassenen?
Kinderen zijn erg onbevangen en zijn niet al te kritisch op zichzelf en dat wordt (helaas?) sterker naar mate ze ouder worden. Ik vind het mooi om dan de, vaak onzekere, jongeren te zien groeien tot zelfbewuste volwassen mensen die met elkaar iets moois neerzetten. De hysterische euforie na een optreden met mijn jongerenkoor vind ik het mooiste om mee te maken. Ik beschrijf het ook weleens als het gevoel dat je iets hebt bereikt met een groep, waarvan ze nooit hadden gedacht dat ze het in zich hadden.
4. Wat is de grootste denkfout die veel mensen maken t.a.v. kinderen/jeugd?
Dat jongeren alleen maar popmuziek willen zingen. Het is af en toe heerlijk om een popliedje te zingen dat ze al kennen en daar een meerstemmig arrangement met elkaar van te maken. Maar muziek aanbieden dat ze nog niet kennen en daarin de jongeren meenemen op ontdekkingsreis is waardevoller, dan ze een lied te laten zingen dat ze al kennen van de radio.
5. Willen kinderen überhaupt nog wel zingen?
Kinderen willen zeker zingen, alleen als ze er niet mee in aanraking komen en er geen doorlopende leerlijn in zit op een school zwakt het helaas al snel af.
6. Wordt er nog voldoende gezongen op de scholen?
In de kleutergroepen wordt bijna alles nog gedaan onder begeleiding van een liedje. Eten, drinken, buiten spelen enzovoorts. Overal is er wel een liedje voor. Maar op de een of andere manier wordt dat niet meegenomen in de hogere groepen. Scholen zijn al snel geneigd om te bezuinigen op vakleerkrachten muziek en groepsleerkrachten zijn vaak te onzeker om met een klas te zingen. In het voortgezet onderwijs ligt het erg aan de docent muziek die is aangesteld op een school. Zelf geef ik sinds 3 jaar les op een MAVO in Deventer waar ze, toen ik daar begon, niet gewend waren om te zingen met de klas. Het heeft me een jaar veel energie, bloed, zweet en tranen gekost om de leerlingen te laten inzien dat zingen normaal is om te doen bij de muziekles. Maar na een jaar hard werken pluk ik daar nu de vruchten van. De leerlingen komen nu zelf met de vraag om te zingen in de les.
7. Op televisie zien we veel programma’s met zang, vind je dat een goede ontwikkeling?
Aan de ene kant vind ik het een goede ontwikkeling om te zien dat zingen weer ‘hip’ is door deze programma’s. Maar aan de andere kant laten ze wel vaak één beeld zien. Als je hoog, hard en met ad-libs zingt dán ben je een goede zanger(es). Veel jongeren imiteren dit soort trucjes en niet altijd met succes. Ik vind dat zonde van de eigenheid van de stemmen en ga altijd weer op zoek naar een eigen, natuurlijke manier van zingen.
8. BALK geeft koren subsidie als zij een kinder/jeugdkoor betrekken bij een optreden/concert. Is dat een goed begin?
Dat is zeker een goed begin. Op de een of andere manier blijft het lastig om een jongerenkoor gevuld te krijgen. Een ‘jeugdkoor’ heeft toch een beetje een suf imago en hoe meer ze kunnen laten zien dat een jeugdkoor niet suf is, hoe beter.
9. Wat zou BALK nog meer kunnen doen?
Ik vind dat BALK al veel doet in het betrekken van, en aandacht geven aan, kinderkoren en jeugdkoren.
10. Wat zouden alle koren kunnen doen als zij denken aan kinderen/jeugd?
Gewoon starten met een groepje, ook al zijn het er maar vijf. En ze zouden kinderkoren/jeugdkoren uit de buurt kunnen betrekken bij een eigen optreden.